Sen pomaga uczyć się i zapamiętywać

Jak podkreślają autorzy, najnowsze badania nie tylko dostarczają
kolejnych dowodów, że w czasie snu dochodzi do utrwalania
wspomnień, ale też pozwalają uściślić jaką rolę odgrywają w tym
procesie faza snu REM i faza snu głębokiego.

W fazie REM, tzw. fazie z szybkimi ruchami gałek ocznych,
występują marzenia senne. Faza snu głębokiego charakteryzuje się
wolnymi falami mózgowymi i brakiem marzeń. Wcześniejsze badania
wskazywały, że obydwie fazy snu mogą korzystnie wpływać na
zapamiętywanie. Trudno jednak było ocenić ich faktyczną rolę w tym
procesie.

W najnowszych doświadczeniach zespół z Uniwersytetu Duke'a w
Durham (Północna Karolina) prowadzeni przez Sidartha Ribeiro
analizowali elektryczną aktywność mózgu w czasie snu u szczurów. W
tym celu wprowadzili w cztery obszary mózgu, ściśle związane z
zapamiętywaniem i przetwarzaniem bodźców, około 100 maleńkich
elektrod. Oprócz hipokampa, badano trzy obszary przodomózgowia,
które kontrolują zachowania typowe dla gryzoni.

Badanie aktywności mózgu prowadzono przez kilka dobowych cykli
sen-czuwanie. Mniej więcej w połowie doświadczenia szczurom
pozwolono zapoznać się z czterema nowymi obiektami (piłka tenisowa
umocowana na sprężynie, szczoteczka do czyszczenia paznokci,
listewka drewna z wpiętymi pinezkami i tubka, z której wypadały
ziarna zboża). Cała procedura odbyła się w ciemności, bo aktywne
głównie w nocy szczury badają swoje środowisko opierając się na
bodźcach dotykowych odbieranych za pomocą wąsów.

Okazało się, że identyczna aktywność mózgu, jaką obserwowano w
czasie kontaktu szczurów z nowymi obiektami, występowała też w
czasie snu w ciągu kolejnych 48 godzin i była szczególnie
intensywna w fazie snu głębokiego i słabsza w fazie REM.

Opierając się na najnowszych wynikach, naukowcy proponują, że
"obydwie fazy snu - faza REM i faza snu głębokiego z wolnymi
falami mózgowymi - odgrywają różną, uzupełniająca się rolę w
procesie utrwalania wspomnień".

Jak tłumaczą, w długich okresach występowania fazy snu głębokiego
zachodzi przywoływanie i wzmacnianie śladów pamięciowych. Z kolei,
jak wykazały wcześniejsze doświadczenia zespołu, w krótkich fazach
snu REM dochodzi do aktywacji genów, które umożliwiają
zmagazynowanie i utrwalenie informacji przetworzonych w fazie snu
głębokiego.(PAP)