Złe odżywianie to problemy z nauką
Złe odżywianie we wczesnym dzieciństwie może zaburzyć rozwój układu nerwowego i sprawiać, że ludzie osiągają niższy poziom inteligencji (IQ) niż by mogli. Podobny mechanizm działa u ptaków, a skutkuje problemami z nauką śpiewu - donoszą naukowcy na łamach pisma "PLoS Biology".
Wyniki dotychczasowych badań wskazują na to, że reakcją wielu
organizmów na złe odżywianie może być modyfikacja rozwoju
fizycznego. Źle odżywiane dzieci na przykład mogą "wyrównać"
rozwój (przejść okres przyspieszonego wzrostu kiedy ich dieta się
poprawi - tzw. wzrost kompensacyjny) i osiągnąć prawidłową budowę
ciała w wieku dorosłym. Okazuje się jednak, że takie środki
wyrównawcze mogą odbijać się negatywnie na rozwoju układu
nerwowego, wpływając na zdolności poznawcze i inne cechy rozwojowe w późniejszym życiu.
Michael Fisher, Rudolph Nager i Pat Monaghan badali zależność
między złym odżywianiem we wczesnym okresie życia, wzrostem
kompensacyjnym, a zdolnościami do uczenia się w dorosłym życiu.
Żeby uniknąć niejasności związanych z badaniami prowadzonymi
tylko wśród ludzi i mieć możliwość monitorowania efektów
genetycznych, naukowcy dla porównania badali także zdolności
poznawcze ptaków z gatunku amadyna zebrowata (Poephila
castanotis), zwanych potocznie zeberkami.
Badali osobniki z tego samego wylęgu (rodzeństwo), hodowane przez
20 dni po wykluciu na diecie różnej jakości. Grupy różniły się
tylko jakością, a nie ilością podawanego pokarmu. Po 20 dniach
wszystkie ptaki karmiono tak samo - wysokiej jakości dietą
standardową.
Zeberki hodowane na diecie gorszej jakości rosły wolniej i po
upływie 20 dni ważyły mniej niż rodzeństwo karmione lepiej. Po
zmianie diety na standardową, ptaki karmione gorzej zaczynały
rosnąć znacząco szybciej niż rodzeństwo z grupy kontrolnej i jako
dorosłe osobniki osiągały takie same rozmiary.
Naukowcy zaobserwowali, że tempo, w jakim dorosłe ptaki uczyły
się wykonywania prostych zadań, zależało od tempa wzrostu
kompensacyjnego po okresie hodowli na diecie niskiej jakości. Nie
wiązało się ani z samą dietą, ani też ze stopniem zahamowania
wzrostu.
Stopień, w jakim wzrost ptaków był zahamowany przez niskiej
jakości dietę, był znacząco różny u różnych osobników, podobnie
jak przyspieszenie tempa wzrostu po przestawieniu ptaków na
standardową dietę.
W związku z tym, zeberki o najbardziej zahamowanym wzroście oraz
te, które rosły najszybciej, podzielono na kolejne grupy - żeby
oddzielić wpływ zahamowania wzrostu na zdolności poznawcze, od
skutków wzrostu kompensacyjnego.
Ptaki, które po zmianie diety na standardową rosły najszybciej,
uczyły się najgorzej. Stąd naukowcy wywnioskowali, że to wzrost
kompensacyjny jest odpowiedzialny za obniżenie możliwości
poznawczych u dorosłych osobników.
Wyniki badań sugerują, że złe odżywianie we wczesnym okresie
życia może mieć długotrwały negatywny wpływ na zdolności do nauki
nie tylko u zeberek, ale także u ludzi. Podobne wyniki uzyskuje
się bowiem również w przypadku ludzkich niemowląt - podsumowują
autorzy pracy.(PAP)
poleca:
