Istnieje gen długowiecznego umysłu?

Szczęśliwą starość można opisywać w różny sposób. Prawdopodobnie jednak większość ludzi uznałaby, że szczęśliwym staruszkiem jest ten, komu mimo wieku udaje się zachować sprawność fizyczną i umysłową.

Już wcześniejsze badania dowiodły, że długowieczność jest w znacznym stopniu uwarunkowana czynnikami genetycznymi, a nie tylko naszym stylem życia.

Ale badacze z Uniwersytetu w Pittsburghu zajęli się poszukiwaniem tych genów, które skutecznie spowalniają starzenie mózgu i pomagają długo zachować sprawny umysł. Eksperyment przeprowadzono w grupie 100 osób (50 kobiet i mężczyzn) w wieku 90 lat i więcej. Oprócz tego zebrano dane na temat stylu życia badanych osób, np. na temat palenia tytoniu czy picia alkoholu.

Po przeanalizowaniu wyników naukowcy doszli do wniosku, że posiadanie jednego z wariantów genu apolipoproteiny E (białka, które usuwa nadmiar cholesterolu z krwi) - tzw. APOE E2, sprzyja sprawności umysłowej w podeszłym wieku. Natomiast posiadanie innego wariantu - tzw. APOE E4 może grozić szybszym starzeniem mózgu.

Zdaniem naukowców, nie jest to wcale zaskakujące, gdyż to właśnie wariant APOE E2 zapewnia ochronę przed chorobą Alzheimera, niszczącą mózg i osłabiającą pamięć, podczas gdy APOE E4 podnosi ryzyko jej rozwoju.

Badaczom udało się też zidentyfikować nowe fragmenty genomu, które mogą wpływać na zdolności umysłowe w starszym wieku. Są to m.in. fragmenty oznaczone symbolami DYS389 oraz DYS390. Przy czym, jak podkreślają naukowcy, niektóre z nich mają wpływ na starzenie mózgu u kobiet, a inne u mężczyzn.

Jak przypomina prowadzący eksperyment dr George S. Zubenko, zmiany fizjologiczne zachodzące w starzejącym się organizmie kobiety różnią się od tych, które obserwujemy u mężczyzny. Odmienna jest również podatność obu płci na choroby związane z wiekiem. "Dlatego, nie zdziwiłbym się, gdyby procesy starzenia kobiecego i męskiego mózgu znajdowały się pod wpływem nieco innego zestawu genów" - komentuje badacz.

Jego zdaniem, identyfikacja tych genów może pewnego dnia pomóc naukowcom przedłużać sprawność ludzkiego umysłu.

Badania zespołu dra Zubenki powierdziły ponadto, że na zdolności umysłowe w starszym wieku wpływają czynniki związane ze stylem naszego życia, jak palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu. (PAP)