Uwolnij potencjał swojego mózgu

1. Trenuj swoje szare komórki

Według teorii psychologicznych możemy usprawnić swoje funkcje poznawcze - w tym pamięć roboczą i szybkość podejmowania decyzji. Choćby takie codzienne czynności jak praca na laptopie, słuchanie muzyki czy ciekawa dyskusja pobudzają naszą aktywność umysłu, choć nie do końca jesteśmy tego świadomi. Każdy mięsień, który trenujemy staje się z czasem coraz silniejszy i bardziej wytrzymały. Tak samo jest z mózgiem. Im częściej go "trenujemy" tzn. stymulujemy do działania, tym większe "ciężary" intelektualne jest w stanie podnosić. Nasz mózg z pewnością rozrusza rozwiązywanie krzyżówek, partyjka szachów, rozgrywka scrabble czy strategiczna gra komputerowa. Nawet niepozorne gry planszowe usprawniają myślenie - nie bez powodu poleca je sama Mensa, stowarzyszenie ludzi o najwyższym ilorazie inteligencji.

2. Nakarm mózg

Mózg pobiera 20% energii z tego, co jemy. Skoro więc nasz potencjał umysłowy jest ściśle powiązany z nawykami żywnościowymi, to powinniśmy przyjrzeć się naszemu menu. Czarne jagody to istna bomba antyoksydantów, które chronią nasz mózg przed tzw. stresem oksydacyjnym i szkodliwymi wolnymi rodnikami, poprawiają naszą pamięć, a nawet mogą obniżyć ryzyko chorób otępiennych np. choroby Alzheimera. - Szczególnie energetyczne paliwo dla naszego mózgu stanowią produkty z kwasami DHA i EPA (rodzaje kwasu omega-3). Kwas DHA jest istotnym budulcem neuronów (60% kory mózgowej zbudowane jest z DHA). Usprawnia on zdolności umysłowe, chroni neurony przed rozwojem zmian zapalnych i ich obumieraniem. Zaś kwas EPA pełni kluczową rolę m.in. w przekazywaniu impulsów nerwowych - mówi dr n. med. Gabriela Kłodowska-Duda z ośrodka Neuro-Care w Katowicach. W kwasy te szczególnie obfitują tłuste ryby morskie, np. łosoś, śledzie, sardynki. Z kolei zamiast napojów energetycznych i słodkich soków, pij bogate w polifenole (przeciwutleniacze): zieloną herbatę (wyostrza jasność umysłu i zdolność koncentracji) oraz czerwone wino, którego jedna lampka wypita codziennie również pomoże ograniczyć problemy z pamięcią.

3. Zrób coś nowego

Według badań - doświadczając czegoś nowego, decydując się na jakąś nową aktywność, hobby, naukę nowego języka, poznając nowe osoby, zwiedzając nowe kraje - stymulujesz swój mózg. Ta dodatkowa stymulacja i bodźce wzmagają synaptogenezę, czyli procesy powstawania nowych połączeń między komórkami nerwowymi. I tak np. ucząc się nowej umiejętności i trenując ją, programujemy swój mózg na wyższe obroty. Taki trening aktywuje również mielinizację. Mielinizacja to powstawanie otoczek mielinowych wokół aksonów. Te warstwy mieliny są jak dodatkowa porcja mocy dla neuronu, który dynamiczniej przesyła impulsy - w efekcie myślimy sprawniej i szybciej. - To jak ważna jest mielina pokazują jej braki, uszkodzenie mieliny i jej zanikanie (tzw. demielenizacja) obecna np. w stwardnieniu rozsianym spowalnia przewodzenie impulsów nerwowych. Chorzy na SM mają wolniejsze reakcje niż zdrowe osoby, wolniej myślą, kojarzą fakty, ich sprawność intelektualna i koncentracja maleje - wyjaśnia ekspert.

4. Weź mózg na jogging

Zastane ciało to zastany mózg. Potwierdzają to specjaliści. - Regularna aktywność fizyczna i świeże powietrze znakomicie działa nie tylko na kondycję fizyczną, ale również na kondycję naszego mózgu. Może nawet obniżać ryzyko demencji, gdyż naukowo dowiedziono, że osoby aktywne fizycznie mają lepiej rozwiniętą i sprawniejszą strukturę mózgu - tłumaczy neurolog. Amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Illinois udowodnili to na przykładzie myszy - podczas eksperymentu połowa z nich miała w klatce mnóstwo gier i zabawek, druga nie. Okazało się, że gryzonie z pierwszej grupy trenujące na kołowrotku wypadły lepiej w każdym teście, co było przyczyną stymulacji mózgu poprzez ruch właśnie. Efekty były widoczne już po paru tygodniach. Jaki rodzaj sportu wybrać? Specjaliści przekonują, że najlepsze są ćwiczenia aerobowe - najlepiej usprawniają przepływ krwi do narządów, w tym do mózgu oraz stymulują hipokamp. Hipokamp to struktura mózgu, odpowiedzialna za zdolności poznawcze i pamięć. Wniosek - biegaj, pływaj, trenuj na rowerze, ćwicz aerobik. W zdrowym ciele sprawny mózg!

5. Uważaj na suplementy

Żeń-szeń, ginkgo biloba, guarana - to popularne roślinne suplementy diety, które stosuje się w celu pobudzenia pracy mózgu, usprawnienia koncentracji i pamięci. Czy jednak ich działanie nie jest przereklamowane? Okazuje się, że środki z miłorzębem japońskim (Ginkgo biloba) wcale nie usprawniają pracy mózgu w takim stopniu, jak się o tym mówi. Niedawne badania na ten temat udowodniły, że w wielu przypadkach korzystniejsze działanie odnotowuje się przy placebo. - Działanie preparatów na bazie miłorzębu ciężko jednoznacznie ocenić. Niektórym nieznacznie pomaga, jednak jest to efekt tymczasowy, wszystko zależy od indywidualnych uwarunkowań pacjenta. Czasami mogą wystąpić także skutki uboczne, np. bóle głowy czy zaburzenia pokarmowe - mówi dr Kłodowska-Duda. Z kolei żeń-szeń może pomagać w stanach przewlekłego zmęczenia, zwiększać koncentrację czy pamięć. Na ogół jest dobrze tolerowany - ale nie jest wskazany u kobiet w ciąży oraz osób, które mają problemy kardiologiczne, hipoglikemię, nadciśnienie czy zaburzenia krzepnięcia krwi. Guarana z kolei w swoim składzie posiada spore ilości kofeiny, dzięki czemu działa podobnie jak kawa.

- Tego typu suplementy należy stosować ostrożnie i krótkotrwale. Mogą one wchodzić w interakcje z innymi lekami lub suplementami, które przyjmujemy. Dlatego też warto przed ich zastosowaniem skonsultować się z lekarzem. Wiele z tych preparatów zawiera kofeinę, która w nadmiarze może być szkodliwa i powodować bezsenność, rozdrażnienie. Nagłe odstawienie suplementów po dłuższym okresie stosowania, może z kolei spowodować objawy odstawienia, tj. ból i zawroty głowy czy nerwowość. Z tego względu powinno się je stosować sporadycznie, zaś energię czerpać ze zdrowej diety - radzi neurolog.

6. Otwórz książkę i zaczytaj się

Czy wiecie, że Steve Jobs był zapalonym czytelnikiem utworów Williama Blake'a, zaś premier Winston Churchill był zdobywcą, nie pokojowej, ale właśnie literackiej Nagrody Nobla? Nic tak nie pobudza wyobraźni i nie wzbogaca wiedzy jak książka. Wielowątkowa narracja, rozbudowana metaforyka, inne perspektywy, punkty widzenia - to wszystko usprawni działanie naszej szarej materii i pobudzi do myślenia. Naukowcy z Uniwersytetu Stanforda stwierdzili, że dobra książka może być jak osobisty trener dla naszego mózgu. Podczas badania grupa osób została poproszona o przeczytanie dzieła angielskiej pisarki Jane Austen, a jednocześnie ich mózgi badano za pomocą rezonansu magnetycznego. Okazało się, że już na początku lektury, urządzenie odnotowało zwiększony przypływ krwi do mózgu, także do tych obszarów, które teoretycznie nie były używane. Co więcej, im trudniejszy tekst, tym bardziej pobudzone neurony i ostrzejszy intelekt! Od prozy wolisz poezję? Ta zwiększa aktywność w prawej półkuli mózgu, co pobudza obszar związany z pamięcią autobiograficzną - skarbnicą naszych doświadczeń i wspomnień, które stanowią o naszej tożsamości. Niezależnie jaką lekturę wybierzemy (eksperci polecają klasykę literatury), pogłębimy ciekawość świata, rozwiniemy słownictwo, zdolności komunikacyjne, analityczne, usprawnimy pamięć i koncentrację.

7. Inspiruj się

Jeśli szukasz motywacji do rozwoju intelektualnego, to weź przykład z osób, które możesz podziwiać za bogactwo wiedzy, doświadczeń i intelektualny potencjał. Ucz się od mądrzejszych od siebie, dyskutuj, spieraj się, myśl nieszablonowo i kreatywnie. Gdy twój umysł jest rozleniwiony, nie możesz zebrać myśli, a telewizja i komputer zamulają Cię, zamiast pobudzić do myślenia, bierz przykład z wybitnych umysłów. Stephen Hawking, który cierpi na stwardnienie zanikowe boczne (choroba neurodegeneracyjna prowadząca do paraliżu ciała) jest genialnym fizykiem zajmującym się grawitacją kwantową i teorią czarnej dziury. Mimo fizycznych ograniczeń, jego umysł wciąż jest ostry niczym brzytwa, co inspiruje miliony osób na całym świecie. To pokazuje, że potencjał naszego umysłu jest nieskończony tak samo jak kosmos, który opisuje naukowiec.